Gisteren publiceerde de Europese Commissie haar advies aan de Raad over de start van de toetredingsonderhandelingen met Turkije. Volgens de Commissie voldoet het land aan de politieke criteria en is het rijp voor de start van de onderhandelingen. In Brussel presenteerden Commissievoorzitter Prodi en Commissaris voor Uitbreiding Verheugen het document.

Het advies van de Commissie kwam niet zonder interne strubbelingen tot stand. Een minderheid, aangevoerd door de Commissarissen Bolkestein, Fischler en Busquin, vond dat Turkije nog niet ver genoeg gevorderd was en dat er dus geen sprake kon zijn van het starten van onderhandelingen.

Die mening werd gedeeld door de voorzitter van de EVP-fractie in het Parlement, de Duitser Poettering. Volgens hem is Turkije zowel op cultureel en geografisch gebied en qua levensstandaard afwijkend van de EU. De opmerking van Verheugen dat er in Turkije geen systematische foltering plaatsvindt noemde hij "buitengewoon cynisch en de leugen van het jaar."
Zijn fractie is dan ook erg kritisch over de mogelijke start van de onderhandelingen en kan daar alleen akkoord mee gaan als er vergaande toezeggingen worden gedaan.

De socialistische, liberale en groene fracties konden evenwel instemmen met het advies van de Commissie, zei het dat ook zij wel kanttekeningen maakten bij de positieve toonzetting van Verheugen. Volgens de leider van de socialistische fractie moet het mogelijk worden om "in elk stadium van de onderhandelingen deze op te schorten, mocht blijken dat Turkije niet voldoende hervormt."

In Den Haag werden gelijksoortige geluiden gehoord. Het CDA kan zich op dit moment niet vinden in het advies van de Commissie. Volgens Europarlementslid Camiel Eurlings moet het "in Turkije even makkelijk zijn om een kerk te bouwen als in Brussel een moskee." Ook Maxime Verhagen is kritisch: "er gaapt een groot gat tussen de hervormingen op papier en de werkelijkheid."

PvdA, VVD, D'66, GroenLinks en SP, samen een kamermeerderheid, zijn wel voor het starten van de onderhandelingen, maar tussen de partijen is een groot verschil in benadering. Zo wil de VVD alleen akkoord gaan als er strenge eisen worden verbonden aan de onderhandelingen. De LPF en de groep Wilders zijn tegen onderhandelingen.

Het standpunt van ChristenUnie en SGP is niet gewijzigd. Europees fractieleider Hans Blokland vindt nog steeds onbegrijpelijk "dat er niet eerst een fundamenteel debat gevoerd wordt over waar nu de grenzen van de EU liggen. Zolang we dat niet gedaan hebben vind ik het niet te verkroppen dat we wel Turkije, voor 95 % een Aziatisch land, uitnodigen, terwijl tegelijkertijd Marokko een afwijzing krijgt omdat het niet in Europa ligt."
De Tweede Kamerfracties reageren eender: "Wat doen we als straks Syrië of Marokko voldoen aan de criteria? Gaan we dan ook met hen de onderhandelingen starten'', vraagt Kamerlid Huizinga (ChristenUnie) zich af. 
SGP-Kamerlid Van der Staaij vindt bovendien dat de EU "sjoemelt'' met de eisen die ze zelf aan Turkije gesteld heeft. "Iedereen weet dat Turkije niet aan de eisen voldoet'', aldus Van der Staaij, die wijst op folteringen en het tegengaan van de bouw van christelijke kerken door de Turkse overheid.

---

Eerdere berichten op deze site over Turkije:
Turkije-rapport leidt tot botsingen (7-10-2004)
Toetreding Turkije: een brug te ver? (13-9-2004)
Turkije, deel van Europa? (2-6-2004)