Rapport-Belder

donderdag 26 februari 2004 23:13

Hierbij de volledige tekst van de speech van Belder in het debat over zijn rapport.

Hierbij de volledige tekst van de speech van Belder in het debat over zijn rapport. De volledige tekst van het Rapport-Belder en de amendementen vindt u op www.europarl.eu.int.


Mijnheer de Voorzitter,

De intentie van deze ontwerpaanbeveling van het Europees Parlement aan de Raad betreffende de betrekkingen tussen de Europese Unie en Rusland is helder: een partnerschap dat die naam terecht verdient. Versterking van de onderlinge relatie derhalve in plaats van groeiende onderlinge verwijdering. Nuchter bekeken nopen de veelvuldige gemeenschappelijke belangen ook daartoe.

De eerlijkheid gebiedt evenwel te zeggen dat de verhouding EU-Russische Federatie allesbehalve optimaal is. Daaraan dragen beide partners schuld. Dat is dan ook de insteek van deze ontwerpaanbeveling: Europese zelfkritiek én kritiek aan het adres van Moskou. Herfst vorig jaar sloeg de commissie buitenlandse zaken van dit Huis die koers in. Tot onze genoegdoening kunnen wij vandaag constateren dat de Europese Commissie (zie haar Mededeling van 10 februari) grosso modo op dezelfde lijn zit. Naar verluidt is dat evenzeer het geval met de Raad. Tussen haakjes: de Raad zou ten aanzien van dit Huis meer transparantie moeten betrachten op zo´n belangrijk en veelomvattend beleidsterrein als de relatie met Rusland.

Deze huidige Europese eensgezindheid ten aanzien van Rusland is roerend. Maar waar het op aankomt is haar concrete realisering! En hier zet de zelfkritiek aan Europese zijde in. Over Kaliningrad, Tsjetsjenië en de Yukos-zaak zijn afwijkende standpunten ingenomen. Daarom ben ik, meneer de voorzitter van de Raad, erg benieuwd naar de nieuwe afspraken voor een nieuw consistent beleid. Gisteren confronteerde de pers mij alweer met verwarrende geluiden van een prominent Europees staatsman...

Een tweede punt van importante zelfkritiek snijden overweging S en paragraaf twee van de ontwerpaanbeveling aan. Het partnerschap EU-Rusland is gebaseerd op de gemeenschappelijke waarden van eerbiediging van de democratische beginselen en mensenrechten. Het EP beveelt de Raad en de Europese Raad uitdrukkelijk aan dit uitgangsprincipe consistent toe te passen op álle terreinen van samenwerking met het Kremlin.

Volslagen haaks op de grondslag van het partnerschap EU-Rusland staat sowieso de toestand in Tsjetsjenië. Een ronduit beklemmende situatie van teugelloos geweld en wetteloosheid met als voornaamste slachtoffer een weerloze burgerbevolking. Tegelijkertijd is de Tsjetsjeense tragedie "een gemeden probleem in de internationale politiek", zoals de titel van een diepgravende, recente studie treffend aangeeft. In paragraaf 13 spoort dit Huis de Raad in alle ernst aan deze beschamende analyse politiek krachtig te weerspreken. Per slot van rekening raken de binnen- en buitenlandse effecten van de Tsjetsjeense impasse evengoed de waarden en belangen van de Europese Unie. Om te beginnen zou de Raad bij president Putin eens een krachtig protest moeten laten horen over de verdwijningen, martelingen, of erger, het vermoorden van Tsjetsjeense burgers die de moed hadden een klacht in te dienen bij het Europees Hof voor de mensenrechten.

Over verdwijningen gesproken in de regio van Tsjetsjenië: ik doel op de voortdurende onzekerheid over het lot van mijn landgenoot Arjan Erkel. Ten volle onderschrijf ik het ingediende amendement 25: "herhaalt nogmaals zijn ernstige bezorgdheid over het feit dat er tot nog toe geen positieve oplossing is gevonden in de zaak van Arjan Erkel en betreurt het feit dat nog geen enkele vooruitgang is geboekt in de richting van een oplossing; dringt daarom aan op een vastberaden politieke inzet van de kant van de federale en lokale autoriteiten in Rusland, de Commissie en de Raad om ervoor te zorgen dat de heer Erkel veilig en wel in vrijheid wordt gesteld".

Veel en veel meer dan Tsjetsjenië staat vandaag een andere storing in het partnerschap EU-Rusland in de politieke en publieke belangstelling: de uitbreiding van de partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomsten naar alle nieuwe lidstaten van de Unie per 1 mei 2004. Het Parlement steunt de Raad onvoorwaardelijk in zijn stellingname hierover geen onderhandelingen te openen met de Russen. Kan de Raad ons wellicht informeren of er een, al dan niet tijdelijke, oplossing voor dit geschil in het nabije verschiet ligt?

Bij goed nabuur- en bovenal partnerschap hoort een Russisch buitenlands beleid dat de stabiliteit op het continent versterkt. Niet ondertekende en geratificeerde grensovereenkomsten tussen Rusland en zijn Baltische buren Estland en Letland werken daarentegen veeleer destabiliserend. Dat gaat des te sterker op voor de niet nagekomen Russische verplichtingen om de eigen troepen uit Trans-Dnjestrië en Georgië eindelijk terug te trekken. De voorliggende ontwerpaanbeveling spoort de Raad aan vasthoudendheid te betrachten in deze gevoelige veiligheidskwesties.

Mijnheer de Voorzitter, ik kan nog tal van andere punten van zorg over de ontwikkeling van het partnerschap EU-Rusland aan de orde stellen. Dat leert een nauwkeurige lezing van de ontwerpaanbeveling. Onze intentie was overigens bepaald niet het opstellen van een klachtencatalogus. Nee, het oogmerk is het klip en klaar benoemen van de onderlinge fricties, die bespreekbaar te maken of te houden en gezamenlijk naar oplossingen te zoeken. Logisch is daarbij dat de EU telkens weer ondubbelzinnig haar eigen prioriteiten stelt en haar "rode lijnen" bij onderhandelingen aangeeft. Die praktische aanpak zie ik terug in de Mededeling van de Commissie. En dat geeft mij als rapporteur echt voldoening!

De vrij grote aandacht die de ontwerpaanbeveling in de Russische media tot op heden kreeg, geeft ampel reden tot tevredenheid. Onze boodschap vindt klaarblijkelijk gehoor bij de medegeadresseerde.

Voor deze respons zeg ik u als betrokken collega´s hartelijk dank. Uw meedenken en bijdragen waren voor mij onmisbaar. Ik herhaal deze lof uitdrukkelijk voor de uitstekende assistentie van het secretariaat van de buitenlandcommissie in de persoon van de heer Dag Sourander. Samen met hem en mijn persoonlijke medewerker Henk Jan van Schothorst hebben we ons de afgelopen maanden geëngageerd met de veelomvattende relatie EU-Rusland beziggehouden. Want aan een breed (!) functionerend partnerschap is dit Huis immers veel gelegen!

Bas Belder

« Terug

Reacties op 'Rapport-Belder'

Geen berichten gevonden

Log in om te kunnen reageren op nieuwsberichten.