Het ontduiken van belasting is een grensoverschrijdend probleem. Dit vraagt daarom om een Europese aanpak. Rijk van Dam pleit vandaag in het debat hierover voor een duidelijke regelgeving en harde maatregelen om belastingontuiking te bestrijden.
__________________________________________________________________________

Mijnheer de Voorzitter,

Ontgaan en ontduiken van belastingen komt op grote schaal voor en heeft een sterke grensoverschrijdende dimensie. Sigarettensmokkel, BTW-caroussels, zwarte bankrekeningen, het zijn slechts enkele voorbeelden uit het arsenaal van hen, die de keizer niet willen geven wat des keizers is. In de Europese Unie, maar ook bijvoorbeeld met Zwitserland en de Balkan, dienen we naarstig te zoeken naar gezamenlijke inspanningen om met name belastingplichtigen die actief zijn in meerdere lidstaten, effectief te controleren. De in deze richtlijn geboden mogelijkheden voor controles door twee of meer lidstaten gezamenlijk, is dan ook van groot belang.

We hebben het dus bij uitstek over verbetering van de samenwerking tussen de fiscale instanties van elk van de lidstaten. Dat past geheel bij een nationaal prerogatief voor zowel belasting-wetgeving als -heffing. Fiscale wetgeving is een nationale verantwoordelijkheid en moet dat ook blijven, gezien de nauwe verwevenheid met de maatschappelijke ordening en de cultuur binnen elk van de lidstaten.

Tegen deze achtergrond is het uitermate curieus dat de discussie niet draait om een effectieve aanpak van belastingfraude, maar om de vraag welke rechtsgrondslag deze richtlijn zou moeten krijgen. Terecht heeft dit parlement in vergelijkbare gevallen artikel 95 als basis geaccepteerd, zodat de medebeslissingsprocedure van toepassing is. Het gaat hier niet om de inhoud van de belastingwetgeving maar om uitvoeringsbepalingen met betrekking tot administratieve samenwerking, die noodzakelijk is in de interne markt.

Wat de rapporteur in de toelichting op haar rapport al voorspelde, is inmiddels gebeurd: de Raad heeft onlangs een formeel voorstel tot wijziging van de rechtsgrondslag ingediend. Ik zou dit een Pavlov-reflex willen noemen, opnieuw wijst de Raad medebeslissing af zonder duidelijke argumentatie. Nu de positie van het Parlement op 2 september is bevestigd, valt te vrezen dat ook dit voorstel weer bij het Hof van Justitie zal belanden. Onnodige moeite en kosten en vooral: (mogelijke langdurig) uitstel van deze hoognodig verbeterde samenwerking tussen de fiscale autoriteiten. Ik daag de Raad uit eens over zijn eigen schaduw te springen!

Terug naar waar het echt om gaat, meer effectieve controles bij belastingplichtigen die grensoverschrijdend actief zijn. De belastingontduikende snelle jongens komen en verdwijnen in hoog tempo op een vestigingsplaats. Traditionele renseignering (gegevens-uitwisseling) kan dat zeker niet bijbenen. Als oneigenlijk gebruik en misbruik van belastingwetgeving door een gezamenlijk team van controle-ambtenaren uit de betrokken landen wordt geconstateerd, is een lik-op-stuk-aanpak mogelijk.

Met de toetreding van tien nieuwe lidstaten neemt de noodzaak voor transnationale controleteams ongetwijfeld verder toe. De open grenzen naar landen met een nog kwetsbaar administratief apparaat zullen helaas gelukzoekers aantrekken met weinig scrupules ook op fiscaal gebied. Hoe eerder de fiscus daartegen gezamenlijk ten strijde kan trekken, hoe beter.

Rijk van Dam