MdV,

Vijftien procent van de vrachtwagens op de Europese wegen vervoert afval. De reden hiervoor is dat er verschillende marktcondities zijn. Niet in elke lidstaat zijn er stortverboden of stortbelastingen. Hierdoor verdwijnt heel veel afval naar andere landen. Dit is in strijd met de principes van nabijheid en zelfverzorging die volgens de kaderrichtlijn afval gelden voor de verwijdering van afval.
Afvaltransporten kunnen alleen maar geweigerd worden als het afval niet nuttig toegepast wordt in het importerende land. Er is veel discussie ontstaan over wanneer iets als nuttige toepassing beschouwd kan worden. Probleem bij deze hele discussie is dat nuttige toepassing van afval nog niet wil zeggen dat dit betekent dat het milieuhygiënisch beter is. Het is daarom noodzakelijk om duidelijke criteria te ontwikkelen voor nuttige toepassing.
De Europese Commissie onderkent dit probleem door onder andere op te merken dat er 'slechts weinig milieu-eisen gesteld worden aan handelingen die tot nuttig gebruik leiden'. Er is echter nog helemaal geen zicht op een oplossing voor dit probleem, behalve dat de Commissie met voorstellen zal komen in het kader van de thematische strategie voor recycling. Op dit moment bepaalt het Hof van Justitie wat nuttige toepassing van afval is. Dit is níet acceptabel. Bovendien heeft de aanpassing van de kaderrichtlijn afval al te lang op zich laten wachten. Het is richting de afvalsector niet verantwoord om het hele langdurige proces van aanpassing van de kaderrichtlijn afval af te wachten. Er is duidelijkheid op kortere termijn noodzakelijk. Omdat de problemen zich vooral bij de overbrenging van afval voordoen, ligt het voor de hand om deze aanvullende voorwaarden heel concreet in deze verordening te formuleren. De milieucommissie is van mening dat zolang deze voorwaarden door de Europese Commissie niet worden geformuleerd, de lidstaten de mogelijkheid dienen te hebben om zelf voorwaarden te verbinden aan nuttige toepassing van afval.
Bovendien ben ik van mening dat afvaltransporten geweigerd moeten kunnen worden als er niet voldaan wordt aan een minimaal percentage nuttige toepassing en een minimale calorische waarde. Over deze weigeringsgronden bestaat nog steeds een misverstand. Als er de mogelijkheid is om een afvaltransport vanwege milieuredenen te weigeren, betekent dit niet een plicht om te weigeren. In sommige ‘position papers’ wordt ten onrechte gesteld dat afvaltransporten worden verboden. In artikel twaalf en dertien van deze verordening gaat het niet over een verbod, maar dat een afvaltransport kan plaatsvinden als er wederzijdse toestemming is. Hergebruik van zilver, ook al is het nog 0,1 procent, blijft dus gewoon mogelijk.
Export van afval dient alleen toegestaan te worden als dit leidt tot nuttige toepassing of definitieve verwijdering op korte termijn. Dus wat de milieucommissie betreft geen afvalexporten die bedoeld zijn voor zogenaamde voorlopige nuttige toepassing of voorlopige verwijdering. Bij dit mengen, sorteren en opslaan gaat er in de praktijk erg veel mis en er is niet meer na te gaan waar het afval is gebleven en wat er met dit afval is gebeurd. Afval dat goed gesorteerd is, goed te definiëren is en daadwerkelijk op milieuhygiënische wijze nuttig toegepast of verwijderd wordt, kan dus wel geëxporteerd worden. In lijn hiermee stelt de milieucommissie een verbod op de export van ongesorteerd huishoudelijk afval voor. Ons rioolwater brengen we immers ook niet over naar een ander land.
Een laatste punt betreft de uitvoering van deze verordening. We moeten niet toegeven aan de lidstaten die hierin onvoldoende investeren. Ik ben daarom tegen de amendementen 95 en 98 van de EVP die stilzwijgende toestemming voor het land van invoer introduceert. Voor de transparantie is voorafgaande wederzijdse schriftelijke toestemming noodzakelijk. Er zijn lidstaten die hun zaken op dit moment niet goed op orde hebben. Zij geven zelf al toe dat ze de afvaltransporten niet kunnen controleren. Hierin moeten de betreffende lidstaten verandering brengen in plaats van klagen over administratieve lasten.
Samenvattend, MdV: op de Europese afvalmarkt is prijsconcurrentie wel acceptabel, maar milieuconcurrentie niet. Wat de milieucommissie niet wil, zijn afvalexporten die leiden tot een milieuhygiënisch slechter alternatief. Deze verordening is namelijk niet bedoeld om de handel in afval te faciliteren, maar om een milieuhygiënisch verantwoord afvalmanagement mogelijk te maken.

Hans Blokland