De situatie in Irak blijft ook in het Europees Parlement de aandacht vragen. De trieste Europese verdeeldheid hierover, alsook de groeiende transatlantische kloof, is in Brussel dagelijkse stof voor felle discussies. Feit is dat in het onderling vertrouwen diepe breuken zijn geslagen, zowel tussen Europese lidstaten als tussen de Verenigde Staten en sommige Europese landen. Voor toekomstige samenwerking belooft dat niet veel goeds.
Gelukkig is inmiddels duidelijk dat de VS en de EU het over één heel belangrijk punt wel eens zijn. Inmenging van Turkije in Noord-Irak is absoluut ongewenst.

De Turkse generaals – de feitelijke machthebbers in het land - zouden nog liever gisteren dan vandaag de grens bij Oost-Anatolië en Iraaks Koerdistan zijn overgestoken. Officieel willen ze daar zijn om ´humanitaire redenen´, om de stroom vluchtelingen op te vangen. Maar het is duidelijk dat Ankara in werkelijkheid heel andere redenen voor een inval heeft. De Iraakse Koerden moet worden duidelijk gemaakt dat zij geen enkel recht op een zelfstandige staat kunnen laten gelden. Daarnaast maakt Turkije op naar eigen zeggen historische gronden aanspraak op de oliebronnen bij Kirkuk. Deze oliebronnen zouden aardig wat geld in de armlastige Turkse economie kunnen pompen. Bovendien voorkomt Turkije dan gelijk dat de Iraakse Koerden beschikking krijgen over dit ´zwarte goud´.

Turks ingrijpen is hoe dan ook onaanvaardbaar. Turkije heeft geen enkel recht om de grens over te steken. De laatste jaren is niet gebleken dat de Iraakse Koerden misbruik van hun relatieve zelfstandigheid maakten om aanvallen op Turks grondgebied uit te voeren of te ondersteunen. Ook lijken de Koerden in Irak te accepteren dat de territoriale grenzen in de regio in tact moeten blijven. De Turken dienen de grenzen in de regio dan ook te respecteren. Voor het wankele evenwicht in de regio is dat van cruciaal belang. Want als de Turken de Iraakse grens en integriteit mogen passeren, waarom zouden de Syriërs of de Iraniërs dat dan niet mogen? Indien deze landen echter ook ´humanitair´ in gaan grijpen in Irak, is het eind zoek.
Terecht dus dat zowel de EU als de VS Turks ingrijpen in Noord-Irak met alle macht probeert tegen te houden. Maar aangezien het op lijkt dat de Turken tóch actie willen ondernemen, dient zowel de EU als de VS dreiging met sancties niet te schuwen. De Europese Unie heeft daarbij een sterke troef in handen: mocht Turkije nog ooit kans willen maken op het lidmaatschap van de unie, dan kan het land dat vergeten als het de grens met Irak overschrijdt.

Marleen Bosman- Schouten