Bron: Nederlands Dagblad

door Hans Blokland
Een meerderheid van het Europees Parlement heeft vorige week in Straatsburg ingestemd met een aantal onderdelen van het liberale drugsbeleid van Nederland. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om het toestaan van gebruikersruimten en het verstrekken van injectiespuiten dan wel methadon aan drugsverslaafden. Bovendien wordt zogenaamd recreatief drugsgebruik geaccepteerd en zelfs gefaciliteerd. We moeten dan denken aan het testen van XTC-tabletten bij uitgaansgelegenheden en het inrichten van ruimten waar drugsgebruikers bij moeten komen die wel erg veel last van de gevolgen ondervinden.

Bovengenoemde maatregelen worden in Europa vaak aangeduid met de term “harm-reduction”. Bij dit beleid worden niet de oorzaken van het probleem, drugsgebruik en drugsverslaving, aangepakt, maar er wordt geprobeerd om de negatieve gevolgen ervan te verminderen. Populair gezegd gaat het hierbij om een beleid van "dweilen met de kraan open". Bijzonder is dat dit beleid in het Europees Parlement wordt gesteund door het CDA. Het zal duidelijk zijn dat ik me als vertegenwoordiger van de ChristenUnie-SGP wel tegen dit beleid verzet heb.

Sinds jaar en dag staat Nederland bekend om zijn liberale drugsbeleid. Het is voor mij altijd weer een hele toer om in Europa uit te leggen wat het Nederlandse gedoogbeleid inhoudt. Fransen en Duitsers snappen niet dat iets wat bij wet verboden wordt toch wordt toegestaan en gereguleerd. En laten we wel wezen, er is ook geen begrip voor het Nederlandse beleid met coffeeshops en het gedogen van zogenaamde softdrugs op te brengen.

Kennelijk zijn de opvattingen in Europa over drugs toch aan het veranderen. In de resolutie van het Europees Parlement betreffende het actieplan drugsbestrijding 2000-2004 werd destijds nog duidelijk aangegeven dat misbruik van drugs leidt tot biologische, psychologische en sociale problemen. Dat het leidt tot ziekten en problemen in het gezin en op het werk, het begaan van delicten en verkeersongevallen. In dezelfde resolutie werd opgeroepen om vooral jongeren onder de 18 jaar te beschermen en het aantal drugsgerelateerde sterfgevallen te verlagen. In 1999 werd door het Europees Parlement - in de zelfde samenstelling als nu! - nog duidelijk stelling genomen. Toen werd gepleit voor de terugdringing van vraag en aanbod van drugs. Bovendien werd gesteld dat drugsgebruikers geholpen moeten worden om van de verslaving af te komen. Kortom, het drugsgebruik werd toen erkend als bedreiging voor de maatschappij. Dat is nog maar drieënhalf jaar geleden.

Europese aanbeveling

Vorige week ging het om een aanbeveling aan de lidstaten inzake de preventie en de beperking van de risico's die samenhangen met drugsverslaving, een uitvloeisel van het eerder genoemde actieprogramma drugsbestrijding. Zoals gebruikelijk wordt er vanuit het Europees Parlement een rapporteur aangewezen, welke een voorlopig advies schrijft. Vervolgens wordt dit voorlopige advies in het Europees Parlement besproken en zonodig gewijzigd. Het definitieve advies wordt door stemming vastgesteld en doorgestuurd naar de Raad van ministers. Het zal duidelijk zijn dat een rapporteur veel invloed kan uitoefenen op de inhoud van het advies. In dit geval was een Griekse socialist aangewezen. Als arts heeft zij veel ervaring opgedaan met drugsverslaafden. In haar toelichting bij het advies is een duidelijke beschrijving opgenomen van de problematiek die er rond drugsverslaving bestaat.

Gezien de ernst ervan zou je verwachten dat de rapporteur vervolgens pleit voor een stevige aanpak van de drugsverslaving. Maar het tegendeel is waar. De rapporteur wil hooguit drugsgebruikers helpen om een stap te zetten in de richting van een gezonder leven. Concreet denkt de rapporteur aan het verstrekken van schone injectiespuiten en het afnemen van bloedtesten. Dit heeft wellicht als resultaat dat er een stapje gezet wordt in de richting van betere hygiëne, maar draagt niets bij aan de oplossing van de problemen. We helpen drugsverslaafden niet door alleen aan symptoombestrijding te doen. Willen we een drugsverslaafde uit de negatieve spiraal halen, dan is al dan niet gedwongen afkicken de beste optie. In Nederland zijn er gelukkig voorbeelden van zogenaamde hopeloze gevallen die, daartoe gemotiveerd, weer aan een drugsvrij bestaan zijn geholpen.

Zogenaamde "softdrugs"

Natuurlijk is het bekend dat er verschillen zijn in soorten drugs. De ernstigste drugsproblematiek doet zich voor bij de drugsspuiters, van wie er volgens het Europees Waarnemingscentrum voor Drugs en Drugsverslaving (EWDD) een half tot één miljoen zijn te vinden in de Europese Unie. Het drugsspuiten leidt onvermijdelijk tot sociale uitsluiting aangezien het snel de essentiële elementen van het gewone leven gaat verdringen – werk, gezin, persoonlijke relaties en vaste huisvesting.

Dit wil echter niet zeggen dat er bij andere drugs niets aan de hand zou zijn. In de discussies wordt onterecht gesteld dat zogenaamde softdrugs ongevaarlijk zijn. Mede hierdoor is het gebruik van cannabis enorm gestegen. Bovendien is wetenschappelijk aangetoond dat er relaties zijn tussen het gebruik van deze drugs en de geestelijke gezondheid. Zo is bijvoorbeeld de kans op schizofrenie voor cannabis-gebruikers 30 tot 50 procent hoger, aldus het British Medical Journal van 23 November 2002. Daarbij komt dat door het gedoogbeleid van softdrugs in bijvoorbeeld Nederland het gebruik is toegenomen, vooral onder jongeren. In de praktijk blijkt de opstap naar harddrugs ook veel makkelijker te zijn, het gebruik van drugs is immers al geaccepteerd ! Willen we het misbruik van drugs voorkomen, dan moeten we het gebruik van drugs aan banden leggen. In Zweden is men, over de volle politieke breedte, door schade en schande tot dit inzicht gekomen. Nu in Europa nog, maar dan liever zonder schade ("zero-harm") - en schande !

Hans Blokland, lid van het Europees Parlement namens ChristenUnie-SGP