Bron: Friesch Dagblad

door Rijk van dam
De stroom vakantiegangers richting zuidelijk Europa is de afgelopen maanden weer op gang gekomen. Met vliegtuig, trein en auto zochten Nederlanders massaal de zon op. De wegen stonden regelmatig overvol met vakantievierders en ieder jaar gaat er tijdens deze exodus wel wat mis. Soms ernstige ongevallen, soms van een omvang dat ze nauwelijks de krant halen. Het aantal ongevallen op de weg moet tot nadenken stemmen. Ieder jaar overlijden er op de wegen binnen de Eurese Unie zo'n 40.000 mensen.

Maatregelen
Dit is onaanvaardbaar voor de Unie en haar lidstaten. Verkeersveiligheid heeft daarom een hoge prioriteit. Zo hoog zelfs dat het Italiaanse voorzitterschap er in de komende zes maanden haar belangrijkste thema op vervoersgebied van heeft gemaakt. Maar daarmee begint het niet. Ook nu al wordt op Europees en nationaal niveau gewerkt aan maatregelen die de veiligheid van het wegverkeer moeten verbeteren en daarmee het aantal slachtoffers verminderen. De vraag is of dat allemaal even effectief is.
Die maatregelen omvatten eigenlijk twee elementen. Enerzijds is er de beïnvloeding van het gedrag van de chauffeurs, bijvoorbeeld alcoholcontroles en anderzijds worden er technische eisen gesteld aan de constructie van auto's.
Dat laatste gebeurt met name op Europees niveau. Dat om ervoor te zorgen dat alle fabrikanten toch tenminste een minimum aan veiligheidsmaatregelen aan auto's treffen zonder dat de concurrentiedrift tot bezuinigingen leidt.
Eén van de recentste maatregelen is het verplicht stellen van bepaalde constructie-eisen aan voertuigen zodat - ingeval van een botsing met een persoon - het letsel aan die persoon beperkt blijft. Over deze maatregel is tientallen jaren gepraat. Eindelijk heeft het dan 'resultaat' opgeleverd. Het is echter wel de vraag of de uitkomst nu een maximaal resultaat voor wat betreft de veiligheid van mensen betekent.
De basis van de maatregelen is namelijk een akkoord tussen de Europese Commissie en de Europese automobielindustrie. Kern van dit akkoord is de testmethode waarmee de veiligheid van auto's wordt gecheckt. Er zijn in Europa twee testmethoden. De eerste is in zo'n twintig jaar doorontwikkeld tot een test die zijn sporen heeft verdiend. Deze wordt onder meer gebruikt in de crashtesten van de ANWB. De tweede is de variant van de automobielindustrie hierop. Die eisen zijn een mix van de eerste methode en de methoden die in de VS en Azië worden toegepast en zijn minder streng.
Het lijkt logisch dat met het oog op de verkeersveiligheid de methode met de strengste eisen wordt toegepast. De praktijk leert echter dat de werkelijkheid niet zo logisch is als de theorie.

Testen
De meningen over het nut van de verschillende testen is verdeeld. Waar onderzoeks- en testinstituten volop gebruik maken van de oude en gerespecteerde methode meent de automobielindustrie dat die methode voor hen onwerkbaar is en bovendien niet het maximale resultaat oplevert. De tests zouden ouderwets zijn, niet op alle auto's toepasbaar zijn, overbodige onderdelen bevatten en te grote inbreuken maken op de ontwerpvrijheid van de industrie. Het zijn bezwaren die met een beetje goede wil op te lossen zijn.
Dat het Parlement soms meer op heeft met zijn economische actoren dan met de mensen die het vertegenwoordigt, bleek uit zijn opstelling tijdens de behandeling van het akkoord en de wetgeving die daaruit voort is gekomen.
Je zou verwachten dat het Parlement maximale veiligheid voor de burgers wenst. Niet alleen in de auto, maar ook daarbuiten. En niet alleen op papier, maar ook in de praktijk.
Daarom was het des te verbazingwekkender dat het Parlement zich niet voor de meest strenge normen inzette. Volgens eigen zeggen was dat wel het langere termijn doel, maar eerst moest die methode zich nog maar eens bewijzen. In de tussentijd gaan we aan de slag met de minder strenge normen van het akkoord tussen de Europese Commissie en de automobielindustrie. In dit standpunt is de geest van de automobielindustrie en de landen waar automobielindustrie is gevestigd duidelijk merkbaar.

Ironie
Die opstelling geeft te denken. In hoeverre staat Europa voor wat ze zegt na te streven? Waarom valt de beslissing tussen het belang van de burger en de industrie vaak uit in het voordeel van de industrie? Het lijkt erop dat lobbyen nog steeds effectief is. Daardoor wint niet de werkelijkheid, maar de meest effectieve en vasthoudende lobby.
Dat baart toch ernstige zorgen voor de toekomst. Immers, de plannen van Europa voor meer veiligheid in het verkeer zouden daarmee wel eens een wassen neus kunnen hebben. Zeker voor het komende halfjaar. Daarin zou een premier die ironische grappen maakt en met een noodlijdende automobielindustrie achter zich het beste voor hebben met de verkeersveiligheid. Ik moet het nog zien gebeuren.

Mr. Rijk van Dam, europarlementariër voor ChristenUnie-SGP