Vrijhandel is een politieke keuze

donderdag 11 september 2003 14:20

If you can’t beat them, join them. Een Amerikaans gezegde dat zich lastig in het Nederlands laat vertalen. Het betekent min of meer: ‘Als je iemand niet kan verslaan moet je niet bij de pakken neer gaan zitten maar je aansluiten bij je tegenstander. Zoiets moet LTO-voorman Gerard Doornbos gedacht hebben toen hij hoorde dat minister Brinkhorst van Economische Zaken vice-voorzitter wordt van de WTO top in Cancun, Mexico.

Bron: Agrarisch Dagblad

Door Rijk van Dam en Leon Meijer


If you can’t beat them, join them. Een Amerikaans gezegde dat zich lastig in het Nederlands laat vertalen. Het betekent min of meer: ‘Als je iemand niet kan verslaan moet je niet bij de pakken neer gaan zitten maar je aansluiten bij je tegenstander. Zoiets moet LTO-voorman Gerard Doornbos gedacht hebben toen hij hoorde dat minister Brinkhorst van Economische Zaken vice-voorzitter wordt van de WTO top in Cancun, Mexico. Deze top vindt van 10 tot 14 september plaats en is onderdeel van de zogenaamde Doha ronde. Inzet van topontmoeting waar vertegenwoordigers van 146 landen aan deelnemen, is onder meer het bereiken van een akkoord over verdere liberalisering van de wereldhandel in landbouwproducten. Brinkhorst is door de Europese Commissie voorgedragen als vice-voorzitter.
Nog niet zo heel lang geleden stonden Brinkhorst en de boerenvoorman lijnrecht tegenover elkaar. Brinkhorst, libertijn tot op het bot, vindt dat de landbouw als iedere andere economische sector behandeld moet worden. Subsidies voor de landbouw zou hij liever vandaag dan morgen afschaffen. Zijn uitspraken als “de boeren liggen aan de subsidietrog’, en “door MKZ getroffen boeren huilen krokodillentranen”, liggen nog vers in het geheugen.
Doornbos kan zich plots alleen nog maar de positieve kanten van Brinkhorst herinneren en dat getuigt van een selectief geheugen. Brinkhorst is een aanhanger van een vrije wereldhandel. Naar zijn idee is de liberalisatie van de handel een trend die je niet kan ontlopen. Wij denken daar anders over. Liberalisering van de wereldhandel is geen natuurverschijnsel. Liberalisering is het gevolg van politieke keuzes die op plaatsen als Cancun gemaakt worden. Daar kunnen ook andere keuzes gemaakt worden zoals productiebeperking, quotering, onbeperkte markttoegang voor alleen arme landen, een minimumprijs voor landbouwproducten uit ontwikkelingslanden zoals koffie, afschaffing van exportkredieten en -subsidies. Kortom keuzes die zowel ten goede komen aan boeren in ontwikkelingslanden én boeren in ontwikkelde landen. Het argument dat vrijhandel vooral boeren in ontwikkelingslanden ten goede zal komen, wordt door verschillende studies in twijfel getrokken. Met name multinationals zullen van vrijhandel profiteren en niet de arme boeren. Verstoring van de interne markt voor voedsel van ontwikkelingslanden is een reeel gevaar. In Europa zullen zonder subsidies vooral grote boeren het hoofd nog boven water houden. Of daar het platteland mee gediend is, valt te betwijfelen.
De start van de huidige WTO ronde vond plaats in Doha, Quatar in november 2001. Tijdens die bijeenkomst riep Gerrit Ybema (D66), staatssecretaris van Economische Zaken in Paars II, op tot afschaffing van alle landbouwsubsidies. Een onnozele zet die regelrecht indruiste tegen de aanpak van eurocommissarissen Lamy en Fischler, respectievelijk handel en landbouw. Hun aanpak was veel voorzichtiger. Europese landbouwsubsidies moeten hervomd worden, maar kunnen blijven bestaan zolang ze de handel met ontwikkelingslanden maar niet dwars zitten. Daartoe is een aanpassing van de subsidies nodig en onder meer een afschaffing van de exportsubsidie. Dat laatste is helaas nog niet gebeurd. Wel heeft de EU voor de zomer besloten tot een hervorming van de product- en hectare subsidies. Deze subsidies worden deels ontkoppeld zodat de handelsverstorende effecten geminimaliseerd worden. Of de arme landen daar echt van zullen profiteren valt te betwijfelen. Het voorbeeld van de melk doet anders vermoeden. Toen in 1984 de melkquota in Europa werden vastgesteld, nam het aanbod van de EU op de wereldmarkt drastisch af. Dit aanbod werd echter niet overgenomen door ontwikkelingslanden, maar door Nieuw Zeeland.
Onder druk van onder meer Frankrijk houden Lamy en Fischler oog voor de boeren in de Europese Unie. Het is opnieuw te hopen dat zij de trend voor de EU zullen zetten. Daar zijn de Nederlandse boeren, met D66 in het kabinet, nog steeds het beste bij af.

Mr. Rijk van Dam is lid van het Europees Parlement namens ChristenUnie-SGP en dr. Leon Meijer is beleidsmedewerker van de eurofractie van deze partijen.

« Terug

Reacties op 'Vrijhandel is een politieke keuze'

Geen berichten gevonden

Log in om te kunnen reageren op nieuwsberichten.